04.6. 2008 TƯỢNG ĐÀI TÌNH YÊU BẤT TỬ

TÌNH SỬ Ô LÂU- TƯỢNG ĐÀI TÌNH YÊU BẤT TỬ

Có những dòng sông mang trong mình những chiến tích lẫy lừng: Một Bạch Đằng Giang bất tử, một sông Thạch Hãn vùi giặc xuống tận bùn đen... nhưng cũng có dòng sông nghẹn ngào tình yêu nỗi nhớ: dòng sông Ô Lâu. Không biết từ bao giờ dòng sông ấy đã ăn sâu vào tiềm thức của tôi. Nhiều lần đã qua đây, bên những cây đa bến cộ dọc triền sông từ Hải Chánh, Hải Sơn, đến Hải Tân, Hải Hoà, tôi cứ mường tượng trang tình sử ấy, khúc bi tình ấy đã diễn ra từ bến sông này chăng?

Tôi như người khảo cổ tìm theo lớp bụi thời gian của thư tịch cổ tìm dấu tích thời xa vắng của một cuộc tình.

Chàng nho sinh xứ Nghệ xưa đã đến đây vào chiều sắp tắt nắng. Hành trình vào kinh đô ứng thi gặp khá gian truân. Trên bến vắng, cô lái đò chuẩn bị về nhà. Lời tha thiết về công danh sự nghiệp của chàng sĩ tử ấy đã đọng lại trong tâm khảm cô nàng. Không may mới ra giữa sông “trời làm một trận phong ba. Thiếp liều mình thiếp đưa chàng qua sông này”. Đôi cánh tay mảnh mai ấy, giữa “trời đất nổi cơn gió bụi” ấy, ai mà không thương, ai mà không cảm động. Và “an nhân” ấy đã biến thành “tình nhân” lúc nào không hay.

Chàng thề thốt: “Lạy trời thi đậu tháng ba - Về đền ơn trả nghĩa cây đa, sãi đò”.

Họ chia tay nhau và những mong ngày trở lại. Không may, khoa thi ấy, chàng bị hỏng. Không thể trở về khi “công chưa thành, danh chưa toại”, chàng tiếp tục ôn thi, 3 năm sau hỏng rồi 3 năm tiếp nữa cũng hỏng luôn. Đến khoa thứ 3, dằng dặc chín năm trời mới đậu! Trên đường vinh quy bái tổ, trở về bên bến sông xưa thì hỡi ôi, người xưa còn đâu?

Trăm năm lời hẹn dặn dò

Cây đa bến cộ mà đò khác đưa?

Chàng run run ướm hỏi ông lái đò. Thì ra đây là cha cô gái, ông kể cho chàng đầu đuôi nông nỗi:

Cây đa bến cộ còn lưa

Sãi đò đã thác năm xưa tê rồi!

Dòng sông hẹn thề đầm đìa nước mắt! Chàng đâu ngờ rằng, những năm tháng khắc khoải trông chờ ấy nàng đã “trầm mình” trong nỗi thầm trách “người tình nhân bạc nghĩa”. Chàng xót thương vật vã than khóc, vĩnh biệt từ đây một cuộc tình.

Trên bến sông cũ, cây đa vẫn nghiêng mình soi bóng xuống sông nước lạnh lùng. Từ đấy khách qua đò thỉnh thoảng vẫn nghe âm hưởng ngậm ngùi, nhắc nhở một mối tình bất tử:

Trăm năm dẫu lỗi hẹn hò

Cây đa bến cộ, con đò khác xưa

Sãi đò đã thác năm xưa

Cây đa bến cộ còn lưa đến chừ

Và vẫn còn “lưa đến chừ” trong nhân gian hương sắc một tình yêu thuỷ chung, đắm say và mãi mãi là niềm ước ao, hoài vọng của trái tim con người.